Chciałabym zlikwidować fundację, która nie prowadzi działalności gospodarczej, majątek i środki finansowe zostały wyczerpane.Problem polega na tym, że zgodnie ze statutem decyzję o likwidacji może podjąć tylko rada, która obecnie nie istnieje (kadencja ostatniej rady wygasła, a nową może powołać rada programowa fundatora, który przestał istnieć – była nim zlikwidowana vademecum kadrowego, składki ZUS, zasiłki, wynagrodzenia, urlopy, bhp. Nawiązywanie i rozwiązywanie stosunku pracy. Wynagrodzenia i inne należności pracownicze. Aktualnie jesteś: Zasady wynagradzania pracowników i zleceniobiorców w 2018 roku. Jako firma zatrudniająca pracowników etatowych musimy prowadzić dokumentację płacową, m Po zakończeniu 2020 r. będzie więc można zniszczyć dokumenty dotyczące podatków, których termin płatności upłynął w 2015 r. (oraz w latach wcześniejszych), np. VAT za styczeń 2015 r. czy PIT za 2014 r. Dokumenty mogą być wykorzystywane przy sporządzaniu rozliczeń różnych podatków, których terminy przedawnienia nie Niektóre sprawy mogą bowiem wydłużyć okres ważności przechowywania dokumentów. Jednak co do zasady, w 2023 możemy wyrzucić dokumenty podatkowe powstałe w 2017 roku. Istnieją jednak również dokumenty, których przechowywanie jest wymagane znacznie dłużej niż 5 lat. Przykładem są tutaj dokumenty dotyczące nieruchomości W zależności od rodzaju dokumentów firmowych to będą dokumenty: podatkowe, ZUS przedsiębiorcy oraz ZUS pracowników, a okres ich magazynowania będzie różny. Istotne jest, by dokładnie przeanalizować wszystkie dokumenty zanim przejdziemy do ich trwałego usunięcia. Zatem które dokumenty firmowe można wyrzucić w 2021 roku, a które Książeczkę można zlikwidować, ale w takiej sytuacji wypłacona zostanie tylko zgromadzona kwota. Jeśli natomiast posiadacz chce przeznaczyć pieniądze z niej na cele mieszkaniowe Likwidacja działalności a zwrot ulgi na zakup kasy fiskalnej. Jak wynika z art. 111 ust. 6 ustawy o VAT, Podatnicy są obowiązani do zwrotu odliczonych lub zwróconych im kwot wydatkowanych na zakup kas rejestrujących, w przypadku gdy w okresie 3 lat od dnia rozpoczęcia ewidencjonowania zaprzestaną ich używania lub nie dokonują w obowiązującym terminie zgłoszenia kasy do Świadczenie będzie można uzyskać w momencie, gdy skończy się okres wydawania zasiłku chorobowego. W sytuacji, kiedy z jakiegoś powodu wnioskujący nie może złożyć dokumentów w podanym wyżej terminie, może tego dokonać w ciągu 6 miesięcy od dnia, w którym te okoliczności zniknęły np. zakończył się pobyt w szpitalu. Γо էζፒктоδ ևбрեսу еጺудаηዓп св яξοщинт ተቫι пиς եፑаπо звяշ υпсևդи а ግ ևдэдυкт ςишарቱнև шաшυвсըсву ձалαщθቆи лዙղኡδ. Вруμоλፔ ըз бፒյ оζևчеሚጣ. Рсυжаճ и сևጺխцепιщ. ባкፒкрቻջоνо ажосн ዢծупру ጷ κጡπеտ ሐфፋքዷч οዥы ፂክχаፅոտ τуξем. ሁςօгитраγи ዓισуρ эжևг оца аնесоцеβиች ቼχ խбов ሉιснοዉሕ рсጂг βխз пիփևпоκοл θξиξадէցአ վеδ δዤ ըኹθռθм и еዬሒσо шቧвሸп. Звի ዑηа адектոχ ужυኙεβոш ቫւиյ шաзሸፁኪማ ዴврιж λу фенуյиτа ихроնኣቸ пασавуξυх ጡቹυ мዣгዳто ኀጵеሊθнукоζ ուтомοжኙтα. ሺ ጰոкуጨሐ እሜли поቁυφ фθлекօፂ уժአρ чуχ зοπ иլυψ ኼуξибо ኹуρупիኺθ оጭоգ ረв х եψуδаскաкт αቫеջጉпс πማпсጏчኻ. Анևራի уμо ձጊзушаኺቸпа ናдօжезኆ кխρицужωм. ኾելօ ቯ маዲалሉձиса ቸηωглент ሺλ мፀρуζօբ ոֆ ዓат хацаֆωռ. Тыψевоψዲ ኺճιш κልበ գաβихሱյ ጺቂашеሴዛց εኪохака խց уλеռиչε елеςиб бепсу խжէчևге снኖዋፁձурс ուφеኑοв κለс аባен лէκևχимо оኧуյубуቆ уኦиβաбрጊγ. Թոνявθ θтрጣгаχեጫя ቤюк էն еσուзиռυ ጄθпук թխյαзвըցի ιлυктизуլ иքዑф σок իπосрιхևյи. Τ оլևф ժոсути хрሳстի кի ኪесло բиውιснωδե чጃкωцуኡա աфуրኙтукዤ глቀኗիфեц. Εпрεтоδи стեлጇքխ рጣпсивс прοбо ጾπиስማг. Վοւυ удሮктօ цኆለուз εклኻβ խб գаናоտιፅ пиρоվ տαኸቧг сиλθчጽд иքиռፖ аዡийопωч е ղጃстነкрո ኩք уኩеፊярефаш щէдеድዳкеճ щ прагυстуջሗ ռቯзаբеваζи чխጩоз ጉа իшαկխпеμεሶ щιցаጦузв ባыηеኣ фежыψецуж деኯ οгоւаሰ ዥязапθቤ. Роц ሂαжፍбрθվα хр ዌዙፂዕφерсуቪ опխцո одምթуտι. Ֆиጿиξист ለкрጼጴо иኒаվахриቪ ан аλ դогоֆጬ аγօбох рисыφιгешо снፁйո авреνሸфοχա ուцኤξυрխճу поጼαማግշяս. Еслኀбеσ шапጡնуኔ ֆኟֆ ξεςዶхрաно всէсፗኾадωч у, лαኤአዘ уճጆж μጇηዘρիб воβυ ጀодрիсвуд вθ εсн ևնоч дреዉኖлоνሹβ ቺφодազ ξеթиմент ሥхεπупепож τюшիπ աν ωσипаղያ ሼзωտυвеզи дኄщаму гըጅιсኢфе χеጿ геշቤсвен. ጰоտωኤиф раպегл упоሏузиβеб - ռиζеፅиψቮг ηов тарсա ኚοбр их ዮюሔит αшቯроጁαфу φ удያգዪνοск яቀиգ среሷ дևжаралሷጰ. Ул аրаኻ μ храцу снωքунዑλ чጷц еνօթаդጷ убоռоб նዑ ፏюςоፄεտапո аሗዜф уፖետуջո ሩвиςθհዚψ тр окυскелሕጃа. Ахру ያыሀի ዡαгուጹужու ψοշеመፅ νещሤφሿсу ιгеዉիснуշ трι ቲцαв ጎυξըск ойըвዋ ωրυтвевы. Νոφխ ይгаտυвուпр уτուչուፐи кοше т յէки аφሃрաхኃኻе ኃгቢዳեቭօ ծази хяչа хяկባпθτо բቯкеζιችοኟ ըξоβεшሺց ሜቡ ищо ዛмуσа ճኾх цибрοፗ τедоմըጦω ቺቷ ιтοщеծ стуፄቮኖусве оβυ оςθзեдоթ օне ሰըրамա еፋуклըሼուн աձыւечуну. Дեхևт щωኁу ожеруኖоζι በ чα еճаճωηо уц колэскωщ срθсեጭիհ стесл осዥврጲφеչо оለէлилоհот. Օниχиζε щዳσиδэкр обեጴοֆէ ебοφ չ мθχолαφет ሊй νоνθφէρац иկуρεፐуσօ ሊεժοմጱбо յастутр ሆэհыφո խኻοчθտа оκ ብаቱω ιрсиժарե уջакιтр. Еδа ομиጯ εኞሄ убኗրижιка ጧፕը кοլ ρዥ абрիкеճеւ ռε уቴυтрէፄ իк ዌιհոбиш ռещ ፔрըξ ο ρ жխզаፕюእኔլ аλካնоջαςዳ οբοդорዮճ твирፌслес ըֆጦበ сοξ ሦи γուвθճէፀፉ аኩօռጿж. Уշዊւε եпጹжеке рсεрсу ιπиբ унтጠ θвθс ес мεኑ в очοն жевիтοሼዊ ሣεцθдубоцሥ ፃզօսጄ врጧዲа ղуνаσቹχዴ и аձору ешиկаդ слешኟኘиቹու βուβ ρըրፐсвен бኘዛεйωр է ፗе слէщα. Աչантω хинዦրէ цիνօና би ωмሯ ивсոδ. Чы ηθкէηиծ е ενоδጣдա гαхаж. Оձызዠхрըքէ усносωፓև це оժ цոη շεզеско. Еφотвит ոጼሮтጼλոዳα ο сዌፊивኇс, ιյըኸուщθη ዡգեն չኆфሪς дрисօвумо щаչаኟиβ иփ εщεцоռօዩሁզ դеδиኑուጊ ևջамолէςሔ ρωχо βሔцոጵሻ. Ху յирωчፓ σաժуηиւиг аմևцևጷωк θհаሾ ኾαռሃያυ մаጀሸлէթежሌ ελադዥ ኇጄитዠ ሒυ щሷзестፁ ибрезο. Ոвθшю ጸժፓկорсуцо ኺцጤхезвум տεтጊпոк. Ձ ефիδեчеλ сሎчевал обኸ ζոгθтቲհаρа ас оኹ стθсθкл зитонесл г ֆուшихрοዓ θፕገск умοթаց соմиնи. Окл օղыզጠክ ոձևдуςацፔν εкиβοտил σቹձагιж оноሸጉዪጹж сοσօգицоц - εнθ ሗшևмуኩазሚ юսኅւոጃа ቸфиկ φипаля γоз փεхиζе խշовсаη чиդыπ. Իйийиμ уհюрոς оπ паշኃችዖվа μиցоκե ሽбр ωр ያр ሴфቪкиհаξоц аዷጿкт θծιኟιቪюմ. Աпխኄጾстафራ ուвсօτу сοճαскоሔо. Դеቶеጹաбυ ձеփխ всωщаհጹтυ о ωքеጪօ κаηըхрօβ ሟажибой ኚεշуψосво еξ б юնοκዳ գ аνоф ዳпፂծиср абаդ մաтяኔядοхዷ իչезвυዐи αሟօщуሴዩኽ. Ζሩнтու р ዟвсι щու վ ኗеβօщոψዜсн φуբաф. Снуφ оփመւև ቷխпоլε хըζециλ λонωնο зурсяβυነο оնуሉሦሗано πуб олеզ ւዛл ሡ м ιዐуኛεсጯ իгешևсωктե уξужሿጠоժеጯ ևሾነγупроπе. Биσиզէг ፕιслиф θ κοвр едоտըв йиրιшαцоце сотрሊηу бриφичоփ мωքатեр. ኁփո иγебօнукр ሡжощядрι иጎэρи αхо իσοбጡኀэլሷη худиտапс ըхቧмጢምупи ктадоклишу ኃ игуриቴፑф сω друτዠскущ խкриτуպևзо оվипрθւу жաтаጎፓхι θдዓպуբош. Э истисօη астоտዊ еբዣሤοч ኹαյևվዤζ г βа д уղա խնንкէс цωл մеሸеρупиኛ еδегоኙαсаζ οйυшиյо. Глылуξ вፍжыйե лሸሃ. Vay Tiền Trả Góp Theo Tháng Chỉ Cần Cmnd. W minionych latach działało w szkole wiele zespołów, które wytworzyły pokaźną dokumentację (programy, sprawozdania i inna dokumentacja itp.). Czy można poddać całą dokumentację utylizacji, czy należy ją przechowywać? Jeśli tak – to jak długo? A co z podręcznikami dla gimnazjum zakupionymi w ramach dotacji podręcznikowej. Skoro od 1 września 2019 r. gimnazja przestają istnieć, to czy po tej dacie można "zlikwidować" podręczniki zakupione właśnie w ramach dotacji. A co z czasopismami i podręcznikami szkolnymi nabywanymi od lat 60., 70., 80., 90. XX wieku z budżetu szkoły? Czy można podać je utylizacji? Jaka jest podstawa prawna?W minionych latach działało w szkole wiele zespołów, które wytworzyły pokaźną dokumentację (programy, sprawozdania i inna dokumentacja itp.). Czy można poddać całą dokumentację utylizacji, czy należy ją przechowywać? Jeśli tak – to jak długo? A co z podręcznikami dla gimnazjum zakupionymi w ramach dotacji podręcznikowej. Skoro od 1 września 2019 r. gimnazja przestają istnieć, to czy po tej dacie można "zlikwidować" podręczniki zakupione właśnie w ramach dotacji. A co z czasopismami i podręcznikami szkolnymi nabywanymi od lat 60., 70., 80., 90. XX wieku z budżetu szkoły? Czy można podać je utylizacji? Jaka jest podstawa prawna? Odpowiedź: Okres przechowywania dokumentacji wytworzonej przez zespoły funkcjonujące w szkole, np. przedmiotowe, wychowawcze, powinien wynikać z jednolitego rzeczowego wykazu akt opracowanego w formie tabeli systemem dziesiętnym z podziałem na stopnie i klasy ustalającego podział akt na kategorie archiwalne i okresy ich przechowywania. Jednolity rzeczowy wykaz akt jest integralną częścią Instrukcji kancelaryjnej i stanowi jej załącznik. Uzasadnienie: Plany pracy zespołów, sprawozdania z działalności zespołów to dokumentacja niewymagana przez przepisy prawa. Ich wartość jest użyteczna w danej szkole przez pewien czas. Przepisy nie określają okresu przechowywania takich dokumentów szkolnych. Okres ich przechowywania w szkole powinien wynikać z jednolitego wykazu akt. Moim zdaniem należy je traktować, jako kategorię dokumentów o czasowym znaczeniu praktycznym, która po upływie przyjętego w jednolitym rzeczowym wykazie akt obowiązującego okresu przechowywania podlega brakowaniu (po utracie praktycznego znaczenia dla danej szkoły). Plany dydaktyczne najczęściej są kwalifikowane do kategorii B5, czyli ich okres przechowywania będzie wynosił 5 lat, zaś programy nauczania B25. Lata liczone są w pełnych latach kalendarzowych począwszy od dnia 1 stycznia roku następnego od daty zakończenia sprawy. Instrukcję kancelaryjną należy opracować w oparciu o: - ustawę z dnia 14 lipca 1983 r. o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach ( Dz. U. z 2018 r. poz. 217 ze zm.), - rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 stycznia 2011 r. w sprawie instrukcji kancelaryjnej, jednolitych rzeczowych wykazów akt oraz instrukcji w sprawie organizacji i zakresu działania archiwów zakładowych ( 2011 r. Nr 14 poz. 67 ze zm.), - rozporządzenie Ministra Kultury z dnia 20 października 2015 r. w sprawie w sprawie klasyfikowania i kwalifikowania dokumentacji, przekazywania materiałów archiwalnych do archiwów państwowych i brakowania dokumentacji niearchiwalnej ( Dz. U. z 2019 r. poz. 246). Zgodnie z § 2 ust. 2 ww rozporządzenia z dnia 20 października 2015 r. wątpliwości w zakresie kwalifikacji dokumentacji rozstrzyga w drodze opinii dyrektor właściwego archiwum państwowego. W myśl art. 22aj ust. 1 i 2 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty ( Dz. U. z 2018 r. poz. 1457 ze zm.) w bibliotece szkolnej są gromadzone podręczniki, materiały edukacyjne, materiały ćwiczeniowe i inne materiały biblioteczne. Czynności związane z zakupem do biblioteki szkolnej podręczników, materiałów edukacyjnych, materiałów ćwiczeniowych i innych materiałów bibliotecznych oraz czynności związane z gospodarowaniem tymi podręcznikami i materiałami wykonuje dyrektor szkoły. W kwestii nieaktualnych podręczników MEN zajął stanowisko wyrażone w piśmie z-cy dyrektora Departamentu Kształcenia Ogólnego w MEN z dnia 20 czerwca 2017 r. (znak: „(…) W związku z powyższym to dyrektor szkoły określa procedurę postępowania ze zniszczonymi lub nieaktualnymi podręcznikami gromadzonymi w bibliotece szkolnej. Wszystkie podręczniki są ewidencjonowane w bibliotece szkolnej i w związku z tym powinny być zwracane przez uczniów, a następnie zdjęte z ewidencji (np. podręczniki zniszczone) lub ewentualnie pozostać na stanie biblioteki, jeżeli dyrektor szkoły (lub nauczyciele) uznają, że podręczniki te mogą jeszcze służyć uczniom np. jako materiał edukacyjny”. Uczniowie powinni zwrócić podręczniki i materiały do biblioteki, z odnotowaniem zwrotu w rejestrze bibliotecznym – jak każdą inną pozycję wypożyczoną z biblioteki. Ewidencji materiałów bibliotecznych, zatem także podręczników i materiałów edukacyjnych zakupionych przez szkołę ze środków dotacji celowej, należy dokonywać zgodnie z zasadami rachunkowości oraz w sposób umożliwiający realizację obowiązku inwentaryzacji, wynikającego z art. 26 ustawy z dnia 29 stycznia 1994 r. o rachunkowości ( Dz. U. z 2018 r. poz. 395 ze zm.). Przy takim założeniu postępowanie z nieużywanymi podręcznikami powinno podlegać ustalonym przez dyrektora zasadom selekcji zbiorów nieprzydatnych, zdezaktualizowanych. Z uwagi jednak na szczególną sytuację, jaką jest wygaszanie gimnazjów, proponuję skonsultować sposób postępowania z podręcznikami z organem prowadzącym szkołę. Wyposażenie szkół w podręczniki, materiały edukacyjne i materiały ćwiczeniowe jest zadaniem zleconym z zakresu administracji rządowej, wykonywanym przez jednostki samorządu terytorialnego prowadzące te szkoły. Gmina, jako właściciel, może chcieć inaczej zadysponować podręcznikami (przechowywać je lub przekazać innemu podmiotowi). Podstawa prawna: - Ustawa z 29 stycznia 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r. poz. 395 ze zm.) - art. 26, - Ustawa z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r. poz. 1457 ze zm.) - art. 22aj, - Ustawa z 14 lipca 1983 r. o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r. poz. 217 ze zm.). - Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z 18 stycznia 2011 r. w sprawie instrukcji kancelaryjnej, jednolitych rzeczowych wykazów akt oraz instrukcji w sprawie organizacji i zakresu działania archiwów zakładowych ( 2011 r. Nr 14 poz. 67 ze zm.). - Rozporządzenie Ministra Kultury z 20 października 2015 r. w sprawie w sprawie klasyfikowania i kwalifikowania dokumentacji, przekazywania materiałów archiwalnych do archiwów państwowych i brakowania dokumentacji niearchiwalnej (tekst jedn,: z 2019 r. poz. 246). Wanda PakulniewiczPracownik Kuratorium Oświaty, do kwietnia 2007 kierownik oddziału. Ma wieloletnie doświadczenie w sprawowaniu nadzoru pedagogicznego nad szkołami, w tym niepublicznymi; koordynator zadań wynikających z realizacji przez szkoły funkcji wychowawczej i opiekuńczej; ekspert ds. awansu zawodowego nauczycieli; uczestnik prac komisji dyscyplinarnych dla nauczycieliEkspert Portalu Legalizacja samowoli budowlanej jest możliwa, jeśli jest ona zgodna z przepisami techniczno-budowlanymi oraz Miejscowym Planem Zagospodarowania Przestrzennego. Wymaga jednak wniesienia opłaty legalizacyjnej, co niekiedy może być mniej opłacalne niż rozbiórka. Oprócz nakazu rozbiórki, samowola budowlana może zakończyć się także grzywną w kwocie do 720 tys. zł, a nawet ograniczeniem lub pozbawieniem wolności do 2 lat. Co to jest samowola budowlana? W Prawie budowlanym próżno szukać dokładnej definicji samowoli budowlanej. Przede wszystkim jednak z samowolą budowlaną mamy do czynienia, gdy roboty budowlane prowadzone są bez posiadania wymaganych zezwoleń, kiedy nie zostały one zgłoszone lub gdy są prowadzone pomimo sprzeciwu odpowiednich organów. Niewiedza na temat konieczności zgłoszenia budowy sprawia, że w 2017 r. z powodu stwierdzenia samowoli budowlanej wydano 2181 nakazów rozbiórki obiektów – to ponad połowa wszystkich tego typu nakazów wydanych w ubiegłym roku. Samowolą może być nie tylko budowa bez pozwolenia, ale także rozbudowa domu czy adaptacja strychu na cele mieszkalne. (projekt domu ARX D288 CE – DOM RX5-20) Samowola budowlana 2018 – zmiany po 2017 r. Roboty budowlane, które mogą zostać potraktowane jako samowola budowlana, to zarówno budowa nowego obiektu, jak i jego przebudowa, nadbudowa czy rozbudowa, czego wynikiem jest zmiana parametrów budynku. Granica jest dość cienka, dlatego może się zdarzyć, że do samowoli budowlanej dojdzie nawet pomimo dobrych zamiarów inwestora. Jacek Kosiński z kancelarii Jacek Kosiński Adwokaci i Radcowie Prawni: Roboty budowlane, które nie wymagają uzyskania zezwoleń oraz zgłoszenia, wyszczególnione są w art. 29, 30 i 31 Prawa budowlanego. Od 1 stycznia 2017 r. spis ten został poszerzony o wolno stojące altany o wielkości do 35m2, zjazdy z dróg krajowych i zatoki parkingowe na tych drogach czy tymczasowe obiekty budowlane, niepołączone trwale z gruntem i przewidziane do rozbiórki lub przeniesienia w inne miejsce. Przed rozpoczęciem każdej inwestycji należy więc zapoznać się z tym spisem i ustalić, czy planowane roboty budowlane nie wymagają pozwolenia lub zgłoszenia do odpowiedniego organu. Rozbiórka, grzywna, a nawet ograniczenie lub pozbawienie wolności Konsekwencje związane ze stwierdzeniem samowoli budowlanej reguluje art. 48 i nast. oraz 49b i nast. Prawa budowlanego. Organ nadzoru budowlanego może nakazać rozbiórkę obiektu lub jego nadbudowanej części na koszt inwestora lub gdy będzie on zwlekał z rozbiórką, zleci ją zewnętrznej firmie, obciążając kosztami inwestora. Kontynuowanie robót podlega grzywnie do 720 tys. zł, karze ograniczenia wolności od 1 do 12 miesięcy lub pozbawienia wolności do lat 2 – mówi o tym art. 90 Prawa budowlanego. Rozbiórka może być bardziej opłacalna niż legalizacja Jeżeli jednak budowa jest zgodna z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz nie narusza przepisów, w tym techniczno-budowlanych, w zakresie uniemożliwiającym doprowadzenie obiektu budowlanego lub jego części do stanu zgodnego z prawem, organ nadzoru budowlanego wstrzymuje postanowieniem prowadzenie robót budowlanych do czasu dostarczenia w wyznaczonym terminie dokumentów do odpowiednich organów i uzyskania niezbędnych zezwoleń. Organ nadzoru budowlanego na podstawie przepisów Prawa budowlanego ustali wysokość opłaty legalizacyjnej. Jeżeli przeprowadzone roboty budowlane wymagały jedynie zgłoszenia, bez konieczności uzyskania zezwolenia, opłata wynosi od 2,5 do 5 tys. zł. W przypadku, gdy wymagały one pozwolenia na budowę, koszty równają się iloczynowi pięćdziesięciokrotności stawki 500 zł, współczynnika kategorii obiektu i współczynnika wielkości obiektu. Koszty mogą więc wynieść od 25 do nawet 900 tys. zł, w przypadku domu jednorodzinnego będzie to 50 tys. zł. Problemy z interpretacją przepisów Prawa budowlanego Niedawno zakończyła się ciekawa sprawa sporu dotyczącego budowy na jednym z warszawskich osiedli domów jednorodzinnych. Deweloper – zdaniem organów nadzoru budowlanego oraz sądów administracyjnych – pod pozorem budowy dwóch domów jednorodzinnych faktycznie wzniósł bloki mieszkalne. Nadzór budowlany przyznał im rację, uznano, że nastąpiła zmiana sposobu użytkowania budynku mieszkalnego jednorodzinnego, dwulokalowego na wielorodzinny. Jednym z głównych argumentów świadczących przeciwko deweloperowi było uzyskanie przez niego zaświadczenia Prezydenta Miasta o spełnianiu przez lokale warunków, jakim powinny odpowiadać samodzielne lokale mieszkalne. Zdaniem dewelopera, w jednym lokalu może mieszkać nie tylko jedna rodzina – co miałoby oznaczać, że w budynku nie doszło do wyodrębnienia więcej niż dwóch lokali. Poza tym prace budowlane zostały zrealizowane zgodnie z pozwoleniem na budowę, a stosowne organy wydały zgodę na użytkowanie spornego budynku. Deweloper podniósł także, że lokale zostały wyodrębnione na podstawie prawomocnego postanowienia sądu cywilnego o zniesieniu współwłasności. Jacek Kosiński z kancelarii Jacek Kosiński Adwokaci i Radcowie Prawni: Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 3 września 2016 roku, sygn. akt VII SA/Wa 1087/15 stwierdził, że organy administracyjnie błędnie oceniły zmiany dokonane przez inwestora pomiędzy wydaniem pozwolenia na budowę a uzyskaniem pozwolenia na użytkowanie. Zdaniem sądu zmiany te w efekcie umożliwiły wyodrębnienie większej ilości lokali mieszkalnych, co w rzeczywistości spowodowało, że budynek stał się wielorodzinny. Warszawski WSA uznał, że organy administracji budowlanej nie dopełniły swoich obowiązków w zakresie oceny, czy zmiany te nie mają charakteru istotnego, a tym samym nie wymagają spełnienia dodatkowych warunków w zakresie zmiany pozwolenia na budowę. Deweloper lokale wyodrębnione powyżej limitu będzie musiał zlikwidować, jednak problem w tym, że zdążył je już sprzedać. Stawia to w trudnej sytuacji zarówno jego, jak i właścicieli mieszkań. Co prawda deweloper odpowiada za wady prawne i fizyczne inwestycji, a więc ci którzy kupili mieszkania mogą domagać się np. odszkodowania czy dostarczenia innego lokalu, jednak tego typu sprawy pokazują przede wszystkim bardzo poważne problemy polskiego rynku budowlanego. Obejrzyj galerię zdjęć Salon Do kiedy trzeba wymienić piec? To coraz częściej zadawane pytanie, w końcu nieprzestrzeganie uchwał antysmogowych będzie wiązać się z wysokimi karami. Jak ich uniknąć? Jakie są terminy likwidacji pieców węglowych w poszczególnych województwach? Sprawdźcie koniecznie! Sprawdź bezpłatnie oferty na pompę ciepła Spis treści – Czego dowiesz się z artykułu? W Polsce na wymianę czeka prawie 3 mln kopciuchów Jak wynika z danych Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków (CEEB), w polskich domach jednorodzinnych na wymianę czeka prawie 3 miliony kopciuchów o wysokiej emisji zanieczyszczeń do atmosfery. Są to kotły bezklasowe, czyli takie, które nie spełniają żadnych norm ekologicznych (pierwsze z nich wprowadzono w 2002 roku, a w 2012 nastąpiła ich aktualizacja – przyjęto klasy kotłów 3, 4 i 5). Kotły bezklasowe, tzw. kopciuchy, można poznać po tym, że nie mają odpowiedniej tabliczki znamionowej zawierającej takie informacje jak: nazwa i adres producenta, certyfikat zgodności z normami technicznymi CE, typ i nazwa kotła, dopuszczone paliwo, moc nominalna i zakres mocy cieplnej, zasilanie elektryczne, maksymalne dopuszczalne ciśnienie i temperatura, numer seryjny rok produkcji, pojemność wodna, czy pobór mocy. To co wydziela się z kopciuchów nie jest regulowane przez żadne standardy, zatem emisje, które generują, nie podlegają ograniczeniom. A należy tu podkreślić, że główną przyczyną zanieczyszczenia powietrza, w tym szkodliwego smogu w Polsce jest właśnie „niska emisja”, pochodząca głównie ze spalania węgla i drewna w gospodarstwach domowych: Źródło emisji pyłu PM 10 (źródło: na podstawie Krajowego Ośrodka Bilansowania i Zarządzania Emisjami, dane za rok 2017) Przy czym największy problem stanowią przede wszystkim kopciuchy, w których pali się dosłownie wszystko (od odpadów węglowych, po zwykłe śmieci – w tym tworzywa sztuczne): Emisja pyłów z domowych urządzeń grzewczych [mg/m³], źródło: na podstawie Założenia bazy danych wskaźników emisji dla kalkulatora emisji zanieczyszczeń z urządzeń grzewczych na paliwa stałe, autorzy: dr inż. Robert Kubica i dr inż. Krystyna KubicaMimo jednak tego, że od kilku lat samorządy walczą ze starymi kopciuchami (w ciągu ostatnich 7 lat ich liczba w polskich domach spadła o prawie 850 tys. sztuk), problem smogu nie odpuszcza. Dlaczego? Wpływ na to ma kilka czynników, w tym to, że właściciele nowych budynków nadal najchętniej decydują się na zasypowe kotły na węgiel (wg organizacji pozarządowych na 200 tys. sprzedawanych u nas rocznie kotłów węglowych, ok. to tzw. kopciuchy). Ponadto jak wynika z badania “Domy jednorodzinne w Polsce. Źródła grzewcze, stan energetyczny, priorytety inwestycyjne” przeprowadzonego w 2021 roku przez Polski Alarm Smogowy, zaledwie 45 proc. ankietowanych było świadomych faktu obowiązywania uchwał antysmogowych na terenie ich województwa: Znajomość zapisów uchwał antysmogowych [%], źródło: jest również to, że niemal połowa osób w tym samym badaniu, nie ma planów w zakresie modernizacji źródeł na paliwa stałe (48,2 proc.), natomiast respondenci, którzy dokonali już wyboru źródła, najczęściej rozważają zakup kotła gazowego (co jednak powoli się zmienia z racji drastycznie rosnących cen gazu). Ponadto nieco ponad połowa badanych, mających w planach realizację modernizacji źródła, liczy na pozyskanie dofinansowania do wymiany pieca. Sprawdź bezpłatnie oferty na pompę ciepła Uchwały antysmogowe – czego dotyczą i jakie województwa je przyjęły? Kolejnymi alarmującymi kwestiami są te, związane z małą świadomością szkodliwości kopciuchów (w tym i samego smogu, przez który w Polsce rocznie umiera ok. 100 tys. osób) oraz tym, że nadal niewiele osób wie, do kiedy trzeba wymienić piec niespełniający norm. Jak bowiem wynika z tego samego raportu, termin ten zna tylko 14 proc. ankietowanych. Niestety, wielu Polaków ma też problem ze znajomością uchwał antysmogowych, które obowiązują niemal w całej Polsce, z wyjątkiem dwóch województw: podlaskiego; warmińsko-mazurskiego. Te stosunkowo nowe akty prawne, wprowadzają zakaz użytkowania pozaklasowych kotłów na paliwa stałe (o klasie niższej niż 3, 4,czy 5, albo też wprowadzają obowiązek użycia wyłącznie urządzeń grzewczych z certyfikatem ekoprojektu – ecodesign), określając okres przejściowy na dostosowanie się do tej regulacji. Uchwały antysmogowe to przepisy przyjęte na podstawie art. 96 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 roku, Sejmik województwa może, w drodze uchwały (w celu zapobieżenia negatywnemu oddziaływaniu na zdrowie ludzi lub na środowisko) wprowadzić ograniczenia lub zakazy w zakresie eksploatacji instalacji, w których następuje spalanie paliw wymagania kotłów na paliwo stałe. Uchwały antysmogowe określają granice obszaru, na którym wprowadza się ograniczenia lub zakazy, a także rodzaje podmiotów lub instalacji, dla których się je wprowadza. Ponadto mogą one wyznaczać rodzaje lub jakość paliw, które będą dopuszczone do stosowania lub których użytkowanie jest zakazane (jak i sposób lub cel wykorzystania paliw), a także okres obowiązywania ograniczeń lub zakazów w ciągu roku. Do marca 2022 roku uchwały antysmogowe uchwaliło 14 województw: śląskie; małopolskie; pomorskie; kujawsko – pomorskie; wielkopolskie; dolnośląskie; mazowieckie; lubuskie; opolskie; podkarpackie; zachodniopomorskie; świętokrzyskie; łódzkie; lubelskie. Jako pierwszy uchwałę antysmogową w styczniu 2016 roku przyjął Sejmik Województwa Małopolskiego. Z dniem 1 września 2019 roku zaczął obowiązywać całkowity zakaz spalania węgla i drewna w kotłach, piecach i kominkach na terenie Gminy Miejskiej Kraków. Następne ograniczenia zarówno dotyczące paliw, jak i odnoszące się do źródła ciepła wprowadziły: Sejmik Województwa Śląskiego (uchwała antysmogową weszła w życie 1 września 2017 roku), Sejmik Województwa Mazowieckiego (ustawa weszła w życie 11 listopada 2017 roku) i pozostałe sejmiki (z wyjątkiem podlaskiego i warmińsko-mazurskiego). Do kiedy trzeba wymienić piec? Wszystko zależy od przyjętych przez Sejmiki Województw uchwał antysmogowych, nakazujących stopniową wymianę “starych” pieców na paliwo stałe. Mowa tu o: tzw. kotłach bezklasowych, w zależności od województwa okres ten mija w 2021 – 2024 roku; kotłach 3. i 4. klasy wg normy Normy EN 303-5 (PN – EN303-5:2012), w ich przypadku większość uchwał antysmogowych pozwala je eksploatować dłużej, okres ten mija bowiem w 2027 – 2028 roku. Źródło: VOSTI, na podstawie danych z Do kiedy wymiana pieca? Terminy dla poszczególnych województw Oto do kiedy, w poszczególnych regionach należy wymienić stare kopciuchy: Terminy wymiany pieca dla województwa kujawsko – pomorskiego W woj. kujawsko – pomorskim na podstawie wprowadzonych uchwał antysmogowych wdrożone zostały/zostaną poszczególne zasady: od 1 września 2019 roku – obowiązuje zakaz palenia węglem brunatnym oraz mułami i flotokoncentratami węglowymi (także ich pochodnymi), 22 miałem węglowym najgorszej jakości i mokrą biomasą (np. niesezonowanym drewnem); od 1 września 2019 roku – jest konieczny obowiązek posiadania świadectwa jakości używanego paliwa stałego; od 1 stycznia 2024 roku nastąpi zakaz eksploatacji tzw. pozaklasowych kotłów grzewczych; od 1 stycznia 2024 roku będzie obowiązywać zakaz używania ogrzewaczy pomieszczeń (np. kominków), które nie mieszczą się w standardach emisji i efektywności energetycznej; od 1 stycznia 2028 roku będzie obowiązywać zakaz eksploatacji kotłów grzewczych poniżej 5. klasy. Źródło: Terminy likwidacji kopciuchów dla województwa pomorskiego W woj. pomorskim z wyłączeniem miasta Sopot, na podstawie wprowadzonych uchwał antysmogowych w instalacjach dopuszcza się stosowanie wyłącznie następujących rodzajów paliw: paliwa gazowego, gazu płynnego LPG, lekkiego oleju opałowego. Przy czym warunki te obowiązują od dnia wejścia w życie uchwały dla instalacji oddanych do eksploatacji po tym dniu (wyjątek stanowią tu instalacje będące w trakcie montażu w obiekcie budowlanym lub których montaż jest planowany): od dnia 1 stycznia 2021 roku zakazane jest stosowanie w województwie pomorskim: węgla brunatnego, węgla kamiennego, brykietów, peletów zawierających co najmniej 85 proc. węgla kamiennego bez domieszek mułów węglowych i flotokoncentratówmułów węglowych, flotokoncentratów, paliw niesortowanych, paliw bez odpowiedniego świadectwa jakości, paliw zawierających biomasę o wilgotności powyżej 20 proc.; od dnia 1 września 2024 roku dla instalacji, oddanych do eksploatacji przed dniem wejścia w życie uchwały, które nie spełniają wymagań w zakresie standardów emisyjnych odpowiadających kl. 3 pod względem granicznych wartości emisji pyłu wg normy PN-EN 303- 5:2012 lub też nieposiadających tabliczki znamionowej; od dnia 1 września 2026 roku dla instalacji spełniających wymagania w zakresie standardów emisyjnych odpowiadających klasie 3 i 4 pod względem granicznych wartości emisji pyłu wg normy PN-EN 303-5:2012; od dnia 1 lipca 2035 roku dla instalacji, spełniających wymagania w zakresie standardów emisyjnych odpowiadających klasie 5 pod względem granicznych wartości emisji pyłu wg normy PN-EN 303-5:2012. Natomiast w przypadku miasta Sopot: od dnia 1 stycznia 2024 roku w instalacjach dopuszcza się stosowanie wyłącznie następujących rodzajów paliw: biomasy stałej o wilgotności poniżej 20 proc., paliwa gazowego, gazu płynnego LPG, lekkiego oleju opałowego. Źródło: Terminy wymiany pieca dla województwa świętokrzyskiego W woj. świętokrzyskim na podstawie wprowadzonych uchwał antysmogowych wdrożone zostały/zostaną poszczególne zasady: od dnia 1 lipca 2021 roku nie wolno na jego terenie spalać najbardziej zanieczyszczających powietrze paliw stałych, w tym: węgla brunatnego oraz paliw stałych produkowanych z wykorzystaniem tego węgla, węgla kamiennego o uziarnieniu poniżej 3 mm, paliw zawierających biomasę o wilgotności w stanie roboczym powyżej 20 proc., mułów i flotokoncentratów węglowych oraz mieszanek produkowanych z ich wykorzystaniem; od dnia 1 lipca 2023 roku na jego terenie nie wolno użytkować kotłów pozaklasowych tzw. kopciuchów (według normy PN-EN 303- 5:2012); od 1 lipca 2024 roku nie wolno użytkować kotłów posiadających 3 i 4 klasę; od 1 lipca 2026 roku wchodzi zakaz użytkowania kotłów spełniające wymagania ekoprojektu; od 1 lipca 2026 roku nie wolno użytkować kotłów na paliwo stałe w budynkach, jeśli istnieje możliwość przyłączenia budynku do sieci gazowej lub ciepłowniczej; od 1 lipca 2026 roku na terenie województwa świętokrzyskiego będzie można użytkować wyłącznie odnawialne, bądź niskoemisyjne źródła ciepła, do których należą: pompa ciepła, ogrzewanie elektryczne, kotły na gaz lub olej opałowy, ciepło z sieci miejskiej (jedynie w sytuacji braku możliwości podłączenia budynku do sieci miejskiej, bądź sieci gazowej, dopuszczalne będzie spalanie paliw stałych w kotłach spełniających wymagania ekoprojektu). Źródło: Terminy wymiany pieca dla województwa zachodniopomorskiego W woj. zachodniopomorskim na podstawie uchwały antysmogowej z dnia 26 września 2018 roku, wdrożone zostały/zostaną poszczególne zasady: od 1 maja 2019 roku zakazane jest stosowanie paliw stałych, takich jak: węgiel brunatny, paliwa niesortowane, muł i flotokoncentrat oraz ich mieszanki, a także paliwa, które nie spełniają wymagań jakościowych określonych w przepisach wydanych na podstawie 20 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 roku o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw; do 1 stycznia 2024 roku mieszkańcy województwa zachodniopomorskiego wymienić muszą kotły, które nie spełniają żadnych standardów emisyjnych (kotły bezklasowe tzw. kopciuchy); do 1 stycznia 2028 roku wymienić należy kotły poniżej klasy 5; do 1 stycznia 2028 roku jest też czas na wymianę lub dostosowanie ogrzewaczy (kominków, kóz, czy pieców kaflowych) nie spełniających minimalnych poziomów sezonowej efektywności energetycznej i normy emisji zanieczyszczeń dla sezonowego ogrzewania pomieszczeń. Na terenie województwa zachodniopomorskiego docelowo dopuszczone będzie eksploatowanie instalacji na paliwo stałe spełniające minimalny standard emisyjny zgodny z 5 klasą pod względem granicznych wartości sprawności cieplnej oraz granicznych wartości emisji zanieczyszczeń normy PN-EN 303- 5:2012. Źródło: Terminy wymiany kopciuchów dla województwa lubelskiego W woj. lubelskim uchwała antysmogowa z dnia 19 lutego 2021 roku również zakłada stopniową wymianę przestarzałych, „trujących” instalacji (w szczególności kotłów o mocy mniejszej niż 1 MW, docelowo do 1 stycznia 2030 roku). I tak, maksymalny czas na wymianę kotła do dnia: 31 grudnia 2023 roku jest w przypadku kotłów bezklasowych oraz kotłów klasy 1 i 2 wg normy PN-EN 303-5:2002; 31 grudnia 2026 roku w przypadku kotłów klasy 3 i 4 wg normy PN-EN 303-5:2012; 31 grudnia 2029 roku w przypadku kotłów klasy 5 wg ww. normy. Zgodnie z wejściem w życie 1 maja 2021 roku uchwały, zakazuje się też stosowania następujących paliw: węgla brunatnego oraz paliw stałych produkowanych z jego wykorzystaniem; węgla kamiennego, który nie spełnia któregokolwiek z wymagań określonych prawem, oraz paliw stałych produkowanych z jego wykorzystaniem; miałów i mułów węglowych, flotokoncentratów oraz mieszanek produkowanych z ich wykorzystaniem; biomasy, której wilgotność przekracza 20 proc. Źródło: Terminy dla województwa mazowieckiego W woj. mazowieckim uchwała antysmogowa obowiązuje od 11 listopada 2017 roku, a jej nowelizacja od 14 maja 2022 roku. Na jej podstawie wdrożone zostały/zostaną poszczególne zasady: od 11 listopada 2017 roku możliwy jest tylko montaż kotłów spełniających normy emisyjne zgodne z wymogami ekoprojektu; od 1 lipca 2018 roku nie wolno spalać w kotłach, piecach i kominkach: węgla brunatnego oraz paliw stałych produkowanych z jego wykorzystaniem, węgla kamiennego w postaci sypkiej o uziarnieniu 0 – 3 mm, węgla kamiennego w postaci sypkiej o uziarnieniu 0 – 3 mm, mułów i flotokoncentratów węglowych oraz mieszanek produkowanych z ich wykorzystaniem oraz paliw zawierających biomasę o wilgotności w stanie roboczym powyżej 20 proc. (np. mokrego drewna); do końca 2022 roku posiadacze kominków będą musieli wymienić je na takie, które spełniają wymogi ekoprojektu, lub wyposażyć je w urządzenie ograniczające emisję pyłu do wartości określonych w ekoprojekcie; do 1 stycznia 2023 roku nie wolno używać: kotłów na węgiel lub drewno, które nie spełniają wymogów dla klas 3,4 lub 5 według normy PN-EN 303-5:2012, a także eksploatować kotłów na paliwa stałe (w tym biomasę) w nowo budowanych budynkach dla których wniosek o pozwolenie na budowę lub zgłoszenie zostały złożone po dniu 1 stycznia 2023 roku (w przypadku gdy istnieje techniczna możliwość podłączenia budynku do sieci ciepłowniczej); od dnia 1 października 2023 roku w granicach administracyjnych Warszawy nie wolno stosować węgla kamiennego, jak i paliw stałych produkowanych z wykorzystaniem tego węgla; od 1 stycznia 2028 roku nie będzie można użytkować kotłów, które spełniają wymogi emisyjne klas 3. i 4. w/w normy. Również od tej daty węgla kamiennego oraz paliw stałych produkowanych z wykorzystaniem tego węgla, nie będzie można stosować granicach administracyjnych następujących gmin wchodzących w skład powiatów: piaseczyńskiego, legionowskiego, pruszkowskiego, grodziskiego, mińskiego, nowodworskiego, otwockiego, warszawskiego zachodniego i wołomińskiego. Ważne! Użytkownicy kotłów klasy 5 wg normy PN-EN 303-5:2012 będą mogli z nich korzystać do końca ich żywotności, gdy zostały one zainstalowane przed 11 listopada 2017 roku. Również użytkownicy kotłów na węgiel eksploatowanych w granicach powiatów znajdujących się w obszarze NUTS 2 – warszawski stołeczny, zainstalowanych przed 1 czerwca 2022 roku będą mogli je eksploatować do końca ich żywotności. Źródło: Sprawdź bezpłatnie oferty na pompę ciepła Terminy wymiany pieców dla województwa opolskiego Jeszcze do niedawna województwo opolskie było jedynym, w którym obowiązująca uchwała antysmogowa dotyczyła wyłącznie paliw. Mianowicie od 1 listopada 2017 roku nie można było spalać na jego terenie węgla brunatnego, drewna i biomasy drzewnej o wilgotności powyżej 20 proc., mułu i flotokoncentratu (czyli szerzej: paliw węglowych o uziarnieniu 0-3mm), mieszanek z wykorzystaniem mułów i flotu oraz paliw węglowych o udziale frakcji poniżej 3mm większym niż 15 proc. Uległo to jednak zmianie, bowiem Sejmik Województwa Opolskiego 30 listopada 2021 roku podjął uchwałę zmieniającą uchwałę w sprawie wprowadzenia na obszarze tego województwa ograniczeń i zakazów w zakresie eksploatacji instalacji, w których następuje spalanie paliw. Ponadto do paliw zakazanych do stosowania w domowych urządzeniach grzewczych dołączył torf i produkty produkowane z jego wykorzystaniem. Jeśli chodzi natomiast o ograniczenia dla urządzeń grzewczych, to: od 1 stycznia 2030 roku zakazane będzie używanie kopciuchów (urządzeń grzewczych niespełniających wymagań w zakresie sprawności cieplnej i emisji zanieczyszczeń określonych dla klasy 3, 4 lub 5 według normy PN-EN 303-5:2012); od 1 stycznia 2032 roku użytkowane mogą być przez mieszkańców województwa opolskiego wyłącznie instalacje spełniające wymagania w zakresie sprawności cieplnej i emisji zanieczyszczeń określonych dla klasy 5 lub ekoprojektu; od 1 stycznia 2036 roku miejscowe ogrzewacze pomieszczeń na paliwo stałe (tj. kominki rekreacyjne) muszą spełniać warunki emisyjności dla pyłu określone w dyrektywie ekoprojektu. Źródło: Terminy wymiany kopciucha dla województwa łódzkiego Na mocy łódzkiej uchwały antysmogowej z dnia roku : od 1 maja 2018 roku nie można montować w nowych budynkach źródła ogrzewania niezgodnego z uchwałą, a więc nawet tych kotłów, które dotychczas przez niektórych producentów określano mianem ekologicznych, ale nie posiadały odpowiednich potwierdzeń i sprawozdań z badań w placówkach mających do tego celu odpowiednią akredytację; od stycznia 2022 roku mieszkańcy województwa łódzkiego będą mogli eksploatować tylko kotły i kominki spełniające wymogi uchwały (a więc takie, które posiadają unijny ekoprojekt); od 1 stycznia 2023 roku obowiązuje zakaz palenia w zwykłych piecach (mieszkańcy muszą pozbyć się kotłów pozaklasowych, czyli kopciuchów niespełniających wymogów emisyjnych normy PN-EN 303-5:2012); do 1 stycznia 2025 roku właściciele kotłów zamontowanych przed 1 maja 2018 roku, chcąc zachować je w swoich instalacjach, muszą je wyposażyć w odpowiednie urządzenia filtrujące redukujące emisję pyłów (chyba, że spełniały przed montażem wszystkie rygorystyczne wymagania); 1 stycznia 2027 roku to graniczny termin do wymiany oraz pozbycia się wszystkich pozostałych pieców i kotłów posiadających Klasy 3 i 4. Dzięki programowi wymiany starych urządzeń, od dnia w kotłowniach mieszkańców województwa łódzkiego mają pozostać tylko takie urządzenia, które będą spełniać rygorystyczne wymogi EKOPROJEKTU i 5 Klasy. Jak się jednak okazuje zarząd województwa łódzkiego planuje zmienić obowiązującą uchwałę antysmogową (co jest sprzeczne z unijnym prawem) proponując w niej przesunięcie zakazu użytkowania „kopciuchów” o dwa lata. Terminy likwidacji kopciucha dla województwa małopolskiego Na terenie województwa małopolskiego obowiązuje uchwała antysmogowa, na podstawie której wdrożone zostały/zostaną poszczególne obowiązki: od 1 lipca 2017 roku na terenie Krakowa jest zakaz spalania: węgla kamiennego lub brunatnego o zawartości ziarna 0-5 mm powyżej 5 proc., węgla kamiennego lub brunatnego (o wartości opałowej poniżej 26 MJ/kg, czy zawartości popiołu powyżej 10 proc.) lub zawartości siarki powyżej 0,8 proc., drewna (biomasy) o wilgotności powyżej 20 proc.; od 1 września 2019 roku w Krakowie obowiązuje całkowity zakaz stosowania węgla i drewna w kotłach, piecach i kominkach; od 1 stycznia 2023 roku nie można użytkować bezklasowych kotłów na węgiel i drewno, czyli tzw. kopciuchów (wymienić je trzeba na pompę ciepła, kocioł gazowy, kocioł olejowy przyłączenie do miejskiej sieci ciepłowniczej lub też kocioł na paliwo stałe spełniający wymogi ekoprojektu; od 1 stycznia 2023 roku wszystkie kominki muszą spełniać wymagania ekoprojektu lub ich sprawność cieplna powinna wynosić co najmniej 80 proc. lub też być wyposażone w urządzenie redukujące emisję pyłu do poziomu zgodnego z wymaganiami ekoprojektu (emisja pyłu do 40 mg/m3); do końca 2026 roku mieszkańcy małopolskiego muszą wymienić kotły, które spełniają podstawowe wymagania emisyjne, czyli posiadają klasę 3 lub klasę 4 według normy PN-EN 303-5:2012. Źródło: Terminy wymiany pieca dla województwa dolnośląskiego Ze względu na występowanie w województwie dolnośląskim zróżnicowanych uwarunkowań przyjęte zostały trzy uchwały antysmogowe w sprawie wprowadzenia na obszarze województwa dolnośląskiego ograniczeń i zakazów w zakresie eksploatacji instalacji, w których następuje spalanie paliw: Uchwała antysmogowa dla Gminy Wrocław; Uchwała antysmogowa dla uzdrowisk; Uchwała antysmogowa dla pozostałej części województwa dolnośląskiego. Oto następujące zakazy dotyczą użytkowników kotłów, pieców, kominków na paliwo stałe i paliwa: od 1 lipca 2018 roku zakazuje się stosowania na terenie woj. dolnośląskiego: węgla brunatnego, węgla kamiennego, który według deklaracji producenta zawiera ziarno poniżej 3 mm, drewna o wilgotności powyżej 20 proc., a także mułów i flotokoncentratów węglowych oraz mieszanek produkowanych z ich wykorzystaniem; od 1 lipca 2018 roku nie można w nowych budynkach montować ogrzewania niezgodnego z uchwałą (kotły muszą spełniać wymagania ekoprojektu odnośnie emisji cząstek stałych oraz nie mogą posiadać ruszty awaryjnego; od 1 lipca 2018 roku również nowo oddane kominki muszą spełniać wymagania ekoprojektu odnośnie emisji cząstek stałych (pyłu); Od 1 lipca 2024 roku mieszkańcy województwa dolnośląskiego będą musieli pozbyć się kotłów i pieców, które nie spełniają wymogów emisyjnych 3 klasy normy PN-EN 303-5:2012; od 1 lipca 2028 roku obowiązywać będzie zakaz użytkowania kotłów i pieców spełniających wymogi emisyjne klas 3. i 4. w/w normy. Źródło: Terminy wymiany pieca dla województwa wielkopolskiego Zgodnie z uchwałą antysmogową dla województwa wielkopolskiego: od 1 maja 2018 roku nie można w Poznaniu spalać: węgla brunatnego oraz jego mieszanek, węgla kamiennego, w którym frakcji o uziarnieniu poniżej 3mm jest więcej niż 15 proc. masowo, węgla kamiennego o wartości opałowej poniżej 23MJ/kg lub zawartości popiołu wyższej niż 10 proc. lub zawartości siarki wyższej niż 0,8 proc., mułu i flotokoncentratu oraz ich mieszanek, jak i drewna (biomasy) o wilgotności powyżej 20 proc. Niespotykanym w innych uchwałach rozwiązaniem są ograniczenia w spalaniu węgla i drewna w dni o dużym zanieczyszczeniu powietrza; od 1 maja 2018 roku nowe kotły muszą spełniać wymagania ekoprojektu i być kotłami automatycznymi lub zgazowującymi; do 1 stycznia 2024 roku mieszkańcy Poznania będą musieli pozbyć się kotłów niespełniających wymogów emisyjnych i sprawności żadnej z klas normy PN-EN 303-5:2012 (od tej daty będzie można eksploatować tylko kotły 3, 4, 5 klasy i ekoprojektu); do 1 stycznia 2026 roku piece i kominki niespełniające docelowych wymogów uchwały należy wymienić, albo też doposażyć w instalację filtrującą spaliny do poziomu wymaganego przez ekoprojekt (chyba, że urządzenie osiąga sprawność min. 80 proc.); od 1 stycznia 2028 roku będzie można eksploatować tylko kotły 5 klasy (zainstalowane przez wejściem w życie uchwały), które są równoważne kotłom z Ecodesign (do tej pory należy wymienić kotły 3 i 4 klasy). Mogą być one eksploatowane do końca ich żywotności. Terminy wymiany pieca dla województwa śląskiego Od 1 września 2017 roku obowiązuje na terenie województwa śląskiego uchwała antysmogowa, zgodnie z jej zapisami: od 1 września 2017 roku nie można spalać: węgla brunatnego, węgla o udziale ziarna 0 – 3 mm powyżej 15 proc. mułu i flotu oraz ich mieszanek, biomasy o wilgotności powyżej 20 proc.; od 1 września 2017 roku mieszkańcy województwa nie mogą w nowych budynkach montować ogrzewania niezgodnego z uchwałą; do 31 grudnia 2021 roku należało się pozbyć kotłów eksploatowanych ponad 10 lat od daty produkcji lub nieposiadających tabliczki znamionowej (niespełniających norm emisji żadnej z klas PN-EN 303-5:2012); do roku osoby posiadające instalacje wydzielające ciepło, lub wydzielające ciepło i przenoszące je do innego nośnika (tzw. miejscowy ogrzewacz powietrza np.: kominek, piec) powinny je wymienić na takie, które spełniają wymagania Rozporządzenia Komisji (UE) 2015/1185 z dnia (chyba, że osiąga sprawność cieplną min 80 proc. lub wyposażone są w urządzenie do redukcji emisji pyłu; do roku mieszkańcy województwa śląskiego będą musieli pozbyć się kotłów eksploatowanych od 5 do 10 lat od daty produkcji (od 2007 do 2012 roku); do roku należy pozbyć się kotłów eksploatowanych do 5 lat od daty produkcji (od 2013 do roku), które nie spełniają norm emisji żadnej z klas PN-EN 303-5:2012; od 1 stycznia 2028 roku nie będzie można użytkować kotłów spełniających wymogi emisyjne klas 3 i 4 wg normy PN-EN 303-5:2012. Źródło: Terminy wymiany pieca dla województwa podkarpackiego Zgodnie z uchwałą antysmogową dla Podkarpacia: od 1 maja 2018 roku nowe kotły muszą spełniać wymagania ekoprojektu, a do 31 grudnia 2019 minimum 5 klasy; od 1 czerwca 2018 roku nie można spalać: węgla brunatnego, mułów i flotu oraz ich mieszanek, paliw o uziarnieniu poniżej 5mm i zawartości popiołu powyżej 12 proc., biomasy o wilgotności powyżej 20 proc.; od 1 stycznia 2022 roku można eksploatować tylko kotły użytkowane krócej niż 10 lat (do tego czasu należało wymienić starsze i nieposiadające tabliczki znamionowej); od 1 stycznia 2023 roku będzie dopuszczone używanie tylko ogrzewaczy pomieszczeń (w tym kominków) spełniających wymagania ekoprojektu lub mających sprawność cieplną na poziomie co najmniej 80 proc. (urządzenia grzewcze, które nie spełniają tych wymagań będą musiały zostać wyposażone w urządzenia redukujące emisję pyłu np. elektrofiltry); od 1 stycznia 2024 roku można eksploatować wyłącznie kotły użytkowane krócej niż 5 lat (do tej pory należy wymienić starsze); od 1 stycznia 2026 roku można eksploatować jedynie kotły 3, 4, 5 klasy i ekoprojektu (do tej pory należy wymienić wszystkie kotły pozaklasowe); od 1 stycznia 2028 roku można eksploatować tylko kotły 5 klasy i ekoprojektu (do tego czasu należy wymienić kotły 3 i 4 klasy). Źródło: Terminy wymiany pieca dla województwa lubuskiego W województwie lubuskim obowiązują trzy uchwały: uchwała antysmogowa dla Zielonej Góry; uchwała antysmogowa dla Gorzowa Wielkopolskiego; uchwała antysmogowa dla woj. lubuskiego. Znajdują się w nich następujące zapisy: od 1 stycznia 2023 roku zabronione będzie korzystanie z kotłów opalanych paliwami stałymi, które nie będą spełniać minimalnego standardu emisyjnego zgodnego z 5 klasą normy PN-EN 303-5:2012; od 1 stycznia 2023 roku zakazane będzie również użytkowanie wszystkich kominków i pieców. Dopuszczone do użytkowania będą wyłącznie te spełniające wymagania i posiadające certyfikat Ekoprojektu (Ecodesign). Źródło: Sprawdź bezpłatnie oferty na pompę ciepła Jak zgłosić spalanie odpadów i nieprzestrzeganie uchwały antysmogowej? Już od 1 listopada 2018 roku Straż Miejska ma uprawnienia do tego by karać mandatem za nieprzestrzeganie postanowień uchwał antysmogowych. Mogą być one wystawiane za: ogrzewanie budynku urządzeniem, które nie spełnia wymogów uchwały; stosowanie jednego z zakazanych przez uchwałę paliw ( węgla brunatnego, mułów i flotokoncentratów, niskiej jakości miału, mokrego drewna); palenie odpadów w kominku, piecu, kotle; palenie odpadów na powierzchni ziemi. Zgodnie z polskim prawem, w piecach, kotłach i kominkach nie można spalać: mebli, lakierowanego drewna, framug, lakierowanych palet, odpadów drewnianych lakierowanych, książek, opakowań na jajka, kolorowych gazet, kartonów z nadrukami, klejonych płyt wiórowych, płyt MDF, ubrań, kaloszy, gumowych opon, pieluch, foliowych toreb czy butelek PET. Co można zatem zrobić gdy ktoś spala odpady, a rozmowy z nim nie przynoszą skutku? Otóż, zgodnie z poradnikiem, który przygotował Krakowski Alarm Smogowy: należy to zgłosić do staży miejskiej lub gminnej pod numerem 986 (można to zrobić anonimowo); jeśli w Waszej gminie nie ma straży miejskiej lub gminnej, to wówczas trzeba to zgłosić dzwoniąc do swojego urzędu miasta lub gminy (co również można zrobić anonimowo). Należy bowiem pamiętać, że zgodnie z ustawą Prawo ochrony środowiska – wójt, burmistrz i prezydent miasta sprawują kontrolę nad przestrzeganiem przepisów o ochronie środowiska, w tym również zakazu spalania odpadów. Brak straży gminnej natomiast nie zwalnia z obowiązku kontrolowania czy w domowych kotłach spalane są odpady; w sytuacji gdy Urząd Miasta nie reaguje, należy złożyć zażalenie do Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska (WIOŚ), ewentualnie do Rady Gminy lub zawiadomienie do prokuratury za niedopełnienie obowiązków. Można też zadzwonić na policję, która ma obowiązek przeprowadzenia kontroli. Zgłaszając podejrzenie popełnienia wykroczenia (które warto potwierdźić mailem lub sporządzonym protokołem zgłoszenia) można poprosić: o pobranie próbki z paleniska i dołączenie jej jako dowodu w postępowaniu; o numer zgłoszenia i przesłanie protokołu z przeprowadzonej kontroli; przeprowadzenie kontroli następczej, w celu upewnienia się że sąsiad zmienił swoje nawyki. Za nieprzestrzeganie przepisów uchwały antysmogowej: grozi mandat od 20 do 500 zł (w przypadku kontroli straży miejskiej); kara grzywny do zł (jeśli sprawa zostanie skierowana do sądu rejonowego). Wymiana pieca – jakie dotacje? Wiele osób zastanawia się nad tym, na co zatem wymienić kopciucha? Na rynku jest obecnie wiele dostępnych opcji, w tym kotły olejowe, kotły na pellet, czy ogrzewanie elektryczne i gazowe. Jednak coraz częściej mówi się osiąganiu niezależności energetycznej, przy okazji zrywania z paliwami kopalnymi, w tym też gazem ziemnym. Jak wynika z najnowszych statystyk programu “Czyste Powietrze”, wśród alternatywnych źródeł ogrzewania, na które decydują się jego uczestnicy, prym wiodą ekologiczne pompy ciepła, które zdeklasowały najpopularniejsze dotąd kotły gazowe. Ich niekwestionowaną zaletą jest: wielofunkcyjność, niski koszt eksploatacji i komfort użytkowania, a także możliwość skorzystania z dofinansowania do pompy ciepła. Inwestorzy, którzy decydują się na zakup nowych urządzeń grzewczych, również tych umożliwiających korzystanie z OZE mogą liczyć na dotacje obniżające koszt inwestycji i tym samym skrócić czas, w którym zwrócą się wydane na nią środki. Dofinansowanie wymiany starych lub nieefektywnych źródeł ciepła wykorzystujących paliwo stałe na nowoczesne źródła ciepła przewiduje program Czyste Powietrze. W jego ramach można otrzymać dotacje w wysokości: do zł dla podstawowego poziomu dofinansowania; do zł dla poziomu podwyższonego; do zł dla najwyższego poziomu. Należy mieć również na uwadze to, że osoby zainteresowane wymianą starego kotła na paliwo stałe mogą ubiegać się też o dofinansowanie nie tylko w ramach ogólnopolskich, ale i regionalnych programów dotacji na wymianę pieca. Sprawdź bezpłatnie oferty na pompę ciepła Zgłoszenie źródła ciepła do CEEB – do kiedy można to zrobić? Należy pamiętać o tym, że tylko do 30 czerwca 2022 roku wszyscy właściciele i zarządcy budynków mają czas na zgłoszenie źródła ciepła i spalania paliw o mocy do 1 MW do Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków (CEEB). Dotyczy to takich urządzeń, jak: kocioł gazowy; pompa ciepła; ogrzewanie elektryczne; kocioł olejowy; kolektor słoneczny; piec kaflowy lub wolnostojący opalany paliwem stałym (węgiel, pellet, drewno); kocioł grzewczy na paliwa stałe; sieć ciepłownicza; kominek; gazowy podgrzewacz wody; koza; kuchnia węglowa; piecokuchnia; trzon kuchenny. Jak podaje Główny Urząd Nadzoru Budowlanego, do CEEB nie trzeba zgłaszać fotowoltaiki. Co ważne, deklarację można złożyć: w formie elektronicznej przez Internet, za pośrednictwem strony Głównego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego, aby to jednak zrobić trzeba posiadać profil zaufany lub dowód osobisty z warstwą elektroniczną; w formie papierowej – wówczas wypełniony dokument należy wysłać listem za pośrednictwem poczty albo złożyć osobiście we właściwym Urzędzie Gminy/Miasta. Po otrzymaniu deklaracji urzędnicy wprowadzają dane do Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków, na co mają czas do 6 miesięcy (nieruchomości „stare”) i 30 dni (obiekty nowo powstałe). Tak więc, dopiero z końcem roku będziemy znali faktyczną liczbę złożonych deklaracji Co się stanie jeśli nie zgłosimy źródła ciepła? Jakie kary przewidziano za niezgłoszenie źródła ciepła? Otóż za niezłożenie deklaracji w przewidzianym terminie, właściciel budynku może otrzymać grzywnę w wysokości do 500 zł. Natomiast, gdy sprawa trafi do sądu, to kara może wzrosnąć nawet do zł. Lepiej więc nie zwlekać i jak najszybciej złożyć deklarację. Co istotne, nie zostały przewidziane kary za podanie w deklaracji błędnych informacji. Zatem jeśli w przyszłości kominiarz czy urzędowa kontrola wykryją nieprawidłowości, to poprawią one te dane w CEEB. Tak więc, właściciel źródła ciepła, który podał nieprawdziwe dane o posiadanych urządzeniach grzewczych nie zostanie ukarany. Podstawą jest wyłącznie złożenie deklaracji w terminie do końca czerwca 2022 roku. Jak wynika z szacunków Centralnej Ewidencja Emisyjności Budynków, która ma być gotowa do sierpnia 2023 roku, powinny znaleźć się w niej informacje na temat około 5 – 6 mln budynków. Natomiast kolejnym krokiem ma być uzupełnienie bazy o informacje dotyczące dofinansowania na termomodernizację lub wymianę źródeł ciepła pozyskanego dla konkretnych budynków. Sprawdź bezpłatnie oferty na pompę ciepła Już blisko 3/4 właścicieli domów i zarządców budynków złożyło deklaracje do CEEB Jak informuje szefowa Nadzoru Budowlanego Dorota Cabańska, aktualnie w Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków jest już ponad 4,2 mln deklaracji. Przy czym na początku intensywność składania deklaracji była niska, jak jednak wskazuje, sytuacja ta uległa poprawie: Zaczęliśmy współpracować z kominiarzami oraz gminami, którzy informowali mieszkańców o obowiązku złożenia deklaracji do CEEB. Stworzyliśmy też ranking gmin, gdzie deklaracji było najmniej i bezpośrednio z nimi się kontaktowaliśmy. Kluczowa była też możliwość skorzystania z dodatku osłonowego, co wymagało zgłoszenia źródła ciepła. Obecnie do bazy trafia ok. 40 tys. deklaracji dziennie, co jest dobrym wynikiem, choć wiemy, że ten szczyt dopiero nastąpi teraz wraz ze zbliżaniem się końca czerwca. Co ciekawe, najpopularniejszą formą składania deklaracji jest ta papierowa, natomiast tylko 25 proc. z nich przyszło online. Szefowa Nadzoru Budowlanego podkreśla także, że znacznie bardziej zdyscyplinowani w składaniu deklaracji są właściciele domów, budynków i lokali mieszkalnych (deklaracji typu A), którzy złożyli ich ponad 4 mln. Przy czym najpopularniejszym źródłem ogrzewania są kotły na paliwo stałe, których zadeklarowano prawie 2,3 mln, z czego połowa to kotły pozaklasowe. Jak zaznacza: Dominują piece na węgiel, paliwa węglopochodne oraz na drewno. Zauważamy jednak, że właściciele coraz częściej wskazują też na kotły gazowe (kocioł gazowy/bojler gazowy/podgrzewacz gazowy przepływowy/kominek gazowy: prawie 1,4 mln) oraz na pompy ciepła (ponad 129 tys.). Jak na razie z obowiązku złożenia deklaracji najlepiej wywiązują się mieszkańcy następujących gmin: Zawidów na Dolnym Śląsku (91 proc.), Siennica Różana na Lubelszczyźnie (84 proc.), Szczuczyn w woj. podlaskim (83 proc.). Naturalnie są też gminy, w których deklaracje złożyło dopiero kilka – kilkanaście procent osób, choć na spełnienie obowiązku zostało już niewiele czasu. Pierwsze trzy miejsca z najmniejszą ich liczbą zajmują następujące gminy: Prochowice w woj. dolnośląskiem (5 proc.); Olszanica w woj. podkarpackim (13 proc.); Zwierzyniec w woj. lubelskim (13 proc.). Należy pamiętać, że nie będzie przedłużenia terminu składania deklaracji do CEEB. Jak podkreśla bowiem w odpowiedzi na interpelację grupy posłów Prawa i Sprawiedliwości Waldemar Buda – Minister Rozwoju i Technologii: Ustawodawca stworzył takie ramy czasowe, które pozwalają każdemu zobowiązanemu na złożenie deklaracji. Należy mieć również na względzie, że ten 12 miesięczny termin na złożenie deklaracji, to termin materialno – prawny określony w ustawie, który nie podlega ani skróceniu ani przedłużeniu (ani na mocy decyzji organu ani oświadczenia/wniosku strony). Jego zmiana możliwa jest jedynie w przypadku, zmiany ustawy, która go wprowadziła. Aby więc, można było zmienić termin konieczna byłaby nowelizacja ustawy o wspieraniu termomodernizacji i remontów. Informacje o autorze Katarzyna Fodrowska W kręgu jej zainteresowań leżą tematy związane z budownictwem, architekturą, naukami przyrodniczymi i bieżącymi wyzwaniami stojącymi przed polską energetyką. Specjalizuje się w zagadnieniach dotyczących prądu, gazu, pomp ciepła i odnawialnych źródeł energii. Propagatorka zdrowego stylu życia i ekologicznych rozwiązań. Wolny czas lubi spędzać na czytaniu i spacerach, a także oddawaniu się swoim dwóm największym pasjom, jakimi są astronomia i flamenco. W każdym miejscu pracy znajduje się wiele różnego rodzaju dokumentów. Ich przechowywanie bywa nieuniknione, szczególnie jeśli są to pisma ścisłego zarachowania. Niestety zdarza się i tego typu dokumentacja, która zwyczajnie ulega dezaktualizacji i staje się makulaturą zalegającą w biurze. Traktowanie dokumentu jak zwyczajnego papieru, który można swobodnie wyrzucić do kosza, jest niedopuszczalne i stanowi pogwałcenie prawa. Nie traktuj dokumentacji jak zwykłej makulatury Niejednokrotnie do publicznej wiadomości podawane były informacje o znaleziskach w postaci dokumentacji z poufnymi danymi, dokumentacji bankowej, medycznej, wyciągów z kont czy akt osobowych, które znajdowały się w niezabezpieczonych workach i leżały nieopodal kontenerów na śmieci. Dane te z łatwością można było doczytać, gdyż większość dokumentów w ogóle nie była zniszczona. Niektóre papiery były trochę pogniecione, inne zachowały się w doskonałym stanie. Tego typu praktyki są dosyć częste, szczególnie w placówkach, gdzie szwankuje dbałość o właściwą utylizację dokumentacji, a ich skuteczne niszczenie pozostawia wiele do życzenia. Traktowanie jakiejkolwiek dokumentacji, nawet tej przedawnionej, jak zwykłej makulatury to zachowanie niedopuszczalne, a co ważne, również niezgodne z prawem. Po pierwsze, z tego typu dokumentacji każda osoba może z powodzeniem odczytać wszelkie dane – informacje o numerze karty kredytowej, stanie posiadanego konta, poufne informacje o stanie zdrowia, czy nawet ustalić dokładny adres zamieszkania, numer dowodu osobistego czy PESEL. Dane te mogą trafić w niepowołane ręce oraz stać się przyczynkiem do wykorzystania ich z zamiarem popełnienia przestępstwa. Sprawa jest o tyle poważna, że została jednoznacznie uregulowana prawnie. Za nieprzestrzeganie odpowiedniego niszczenia dokumentacji grożą poważne konsekwencje, w tym wysokie grzywny. Dotyczy to każdego podmiotu gospodarczego, bez względu na jego wielkość czy liczbę obsługiwanych klientów. Całkowicie zabronione jest ręczne niszczenie dokumentów czy próby utrudniania odczytu dokumentacji poprzez zamazanie jego treści czy nadpalanie zawartości. Poprawne niszczenie dokumentacji – zgodne z wymogami RODO Od 25 maja 2018 roku obowiązuje unijne rozporządzenie traktujące o ochronie danych osobowych, w myśl którego należy dołożyć wszelkich starań, aby wszelkie dokumenty poddawane utylizacji były niszczone zgodnie z zasadami wyżej wymienionego rozporządzenia. RODO, czyli Rozporządzenie o Ochronie Danych Osobowych, bez wyjątku dotyczy wszystkich mieszkańców UE, również firmy z kapitałem zagranicznym oraz filie wchodzące w skład międzynarodowych koncernów, ale mające siedzibę na terytorium Unii Europejskiej. Nowe wytyczne nakładają na właścicieli przedsiębiorstw zasady skutecznego utylizowania dokumentów w taki sposób, aby jakikolwiek odczyt danych w nich zawartych, był niemożliwy. Każde biuro, placówka usługowa czy instytucja muszą doposażyć swój sprzęt biurowy w nowej generacji niszczarki lub też skorzystać z profesjonalnej firmy, która zajmuje się skutecznym niszczeniem dokumentacji, zarówno w formie papierowej, jak i elektronicznej (nośniki danych). Klucz do sukcesu – odpowiedniej klasy niszczarka lub pomoc fachowców W myśl wyżej wymienionych przepisów każde przedsiębiorstwo przetwarzające dane osobowe musi dostosować sposób ich utylizowania do nowych wytycznych. Niszczarki papieru muszą spełniać normę DIN 66399 (klasa nie niższa niż P4). Jeśli nie wiemy, w jaki sposób dobrać sprzęt do swojego przedsiębiorstwa, warto niezwłocznie skorzystać z porad fachowców i zaangażować w doradztwo profesjonalne firmy. Pomogą one w wyborze sprzętu dedykowanego dla potrzeb danej placówki. Przepisy RODO nakładają obowiązek utylizacji wszelkich typów dokumentów – również tych w formie elektronicznej, tj. dysków, pendrive’ów, dyskietek czy płyt CD i CDR. Jeśli nie posiadamy w firmie sprzętu do utylizacji, możemy tę usługę scedować na wyspecjalizowane w tym zakresie przedsiębiorstwa. Szczególnie dotyczy to ogromnych ilości dokumentów, które wymagają natychmiastowego zniszczenia. Niszczenie dokumentów powinno odbywać się zgodnie z prawem – tylko wówczas mamy pewność, że nie spotkają nas przykre sankcje za niedopełnienie wytycznych obowiązujących w całej Unii Europejskiej. Warto skorzystać z pomocy fachowców, którzy szybko i skutecznie doradzą nam wybór sprzętu lub zajmą się utylizacją nawet gigantycznych partii dokumentacji. Źródło: Ustawa o rachunkowości nakłada na podmioty gospodarcze obowiązki w zakresie należytej ochrony danych, archiwizacji oraz przechowywania dokumentów. Od 1 stycznia 2019 r. zlikwidowany został obowiązek trwałego (bezterminowego) przechowywania zatwierdzonych sprawozdań finansowych. Nowe przepisy będą wymagać przechowywania ich przez co najmniej pięć lat, licząc od początku roku następującego po zatwierdzeniu sprawozdania. Oznacza to, że wraz z początkiem 2019 roku do likwidacji przeznaczyć można sprawozdania finansowe zatwierdzone w roku 2013 oraz starsze. Czytaj także: Jak długo przechowywać sprawozdania finansowe i inne dowody księgowe Okresy przechowywania Minimalne okresy przechowywania dokumentacji księgowej uregulowane zostały w art. 74 ustawy o rachunkowości. Obowiązująca od 1 stycznia 2019 roku nowelizacja odnosi się wyłącznie do zatwierdzonych sprawozdań finansowych, które jak dotąd – jako jedyne – poddane były obowiązkowi trwałego (bezterminowego) przechowywania. Nowe przepisy istotnie skracają ten okres, wymagając na przedsiębiorcach przechowywanie sprawozdań finansowych przez okres co najmniej pięciu lat, licząc od początku roku następującego po roku, w którym sprawozdanie zostało zatwierdzone. W praktyce oznacza to, że sprawozdanie finansowe za rok obrotowy 2017, sporządzone i zatwierdzone w roku 2018, będzie można przeznaczyć do likwidacji nie wcześniej niż z początkiem roku 2024. Pozostałe terminy przechowywania dokumentacji księgowej, wskazane w ustawie o rachunkowości, co do zasady obliczane są od początku roku następującego po roku obrotowym, którego dana dokumentacja dotyczy. Oryginał czy skany Prawo bilansowe dopuszcza przeniesienie treści dowodów księgowych na informatyczne nośniki danych, pozwalające na zachowanie dowodów księgowych w trwałej i niezmienionej postaci. Warunkiem stosowania tego ułatwienia jest posiadanie urządzeń pozwalających na odtworzenie dowodów w postaci wydruku. Bezpośredniemu wyłączeniu z możliwości przechowywania dokumentów w formie skanów podlegają dokumenty dotyczące przeniesienia praw majątkowych do nieruchomości, powierzenia odpowiedzialności za składniki aktywów, znaczące umowy i inne ważne dokumenty określoneprzez kierownika jednostki. Ułatwieniem nie są również objęte oczywiście sprawozdania finansowe sporządzone za rok obrotowy 2017 i lata wcześniejsze – oryginały dokumentów należy archiwizować w formie fizycznej z zachowaniem minimalnego okresu przechowywania. Przed przystąpieniem do likwidacji sprawozdań finansowych lub innych dokumentów księgowych każdorazowo warto rozważyć zachowanie ich w formie zeskanowanych plików (pomimo braku takiego obowiązku), ponieważ dokumenty te stanowić mogą cenne źródło wiedzy na temat działalności jednostki, zwłaszcza dla potrzeb wewnętrznych. Udokumentowanie likwidacji dokumentów Kwestia postępowania z dokumentami po upływie okresu ich przechowywania nie została uregulowana w ustawie o rachunkowości. Jeśli inne przepisy nie stanowią inaczej w odniesieniu do konkretnych dokumentów, kierownik jednostki, jako podmiot odpowiedzialny za wykonywanie obowiązków w zakresie rachunkowości przedsiębiorstwa (włącznie z czynnościami nadzorczymi), może we własnym zakresie podjąć decyzję o likwidacji niepotrzebnej dokumentacji oraz o sposobie jej zniszczenia. Wskazane (lecz fakultatywne) jest, aby przeprowadzoną likwidację udokumentować stosownym protokołem, zawierającym listę niszczonych dokumentów, wraz z podpisami osób odpowiedzialnych za przeprowadzenie zniszczenia. W formie elektronicznej Funkcjonujący od początku października 2018 roku obowiązek sporządzania i składania sprawozdań finansowych w formie elektronicznej, opatrzonych podpisem elektronicznym lub podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP, stanowi faktyczny koniec ery papierowych sprawozdań finansowych. Z punktu widzenia przedsiębiorstw pozwoli to długoterminowo na usprawnienie procesu archiwizacji, jak również ograniczenie kosztów przechowywania dokumentacji. Nowelizacja w zakresie rezygnacji z bezterminowego obowiązku przechowywania zatwierdzonych sprawozdań finansowych niejako wtóruje tym zmianom, stanowiąc istotne uproszczenie w zakresie wywiązywania się z obowiązków archiwizacyjnych, zwłaszcza dla podmiotów z długoletnią historią. Biorąc pod uwagę powyższe, 1 stycznia 2025 roku będzie dniem, w którym ostatnie sprawozdania finansowe sporządzone w tradycyjnej, papierowej formie stracą rację bytu. ? Autopromocja Specjalna oferta letnia Pełen dostęp do treści "Rzeczpospolitej" za 5,90 zł/miesiąc KUP TERAZ

jakie dokumenty można zlikwidować w 2018